No festivals today or in the next 14 days. 🎉
Durga Saptashati Chapter 9 | दुर्गा सप्तशती संपूर्ण अध्याय 9
Durga saptashati(दुर्गा सप्तशती) 10 Chapter (दसवाँ अध्याय)
दुर्गा सप्तशती एक हिन्दु धार्मिक ग्रन्थ है जिसमें राक्षस महिषासुर पर देवी दुर्गा की विजय का वर्णन है। दुर्गा सप्तशती को देवी महात्म्य, चण्डी पाठ के नाम से भी जाना जाता है। इसमें 700 श्लोक हैं, जिन्हें 13 अध्यायों में बाँटा गया है। दुर्गा सप्तशती का दशम अध्याय "शुम्भ वध" पर आधारित है।दसवाँ अध्याय
शुम्भ-वध
ध्यान
मैं मस्तकपर अर्धचन्द्र धारण करनेवाली शिवशत्त्किस्वरूपा
भगवती कामेश्वरीका हृदयमें चिन्तन करता (करती) हूँ। वे
तपाये हुए सुवर्णके समान सुन्दर हैं। सूर्य, चन्द्रमा और अग्नि--
ये ही तीन उनके नेत्र हैं तथा वे अपने मनोहर हाथोंमें धनुष-
बाण, अल्भुश, पाश और शूल धारण किये हुए हैं।
ऋषि कहते हैं-- ॥ १॥ राजन् ! अपने प्राणोंके समान प्यारे
भाई निशुम्भको मारा गया देख तथा सारी सेनाका संहार होता जान
शुम्भने कुपित होकर कहा-- ॥ २॥ ' दुष्ट दुर्गे ! तूब लके अभिमानमें
आकर झूठ-मूठका घमंड न दिखा। तू बड़ी मानिनी बनी हुई है,
किंतु दूसरी स्त्रियोंक बलका सहारा लेकर लड़ती है'॥ ३॥
देवी बोलीं--॥४॥ ओ दुष्ट! मैं अकेली ही हूँ। इस
संसारमें मेरे सिवा दूसरी कौन है? देख, ये मेरी ही विभूतियाँ
हैं, अत: मुझमें ही प्रवेश कर रही हैं॥ ५॥
तदनन्तर ब्रह्माणी आदि समस्त देवियाँ अम्बिका देवीके
शरीरमें लीन हो गयीं। उस समय केवल अम्बिका देवी ही रह
गयीं ॥ ६॥
देवी बोलीं-- ॥ ७॥ मैं अपनी ऐश्वर्यत्त्किसे अनेक रूपोंमें
यहाँ उपस्थित हुई थी। उन सब रूपोंको मैंने समेट लिया। अब
अकेली ही युद्धमें खड़ी हूँ। तुम भी स्थिर हो जाओ॥ ८॥
ऋषि कहते हैं-- ॥ ९॥ तदनन्तर देवी और शुम्भ दोनोंमें
सब देवताओं तथा दानवोंके देखते-देखते भयंकर युद्ध छिड़ गया॥ १०॥ बाणोंकी वर्षा तथा तीखे शस्त्रों एवं दारुण अस्त्रोंके
प्रहारके कारण उन दोनोंका युद्ध सब लोगोंके लिये बड़ा भयानक
प्रतीत हुआ॥ ११५॥ उस समय अम्बिका देवीने जो सैकड़ों दिव्य
अस्त्र छोड़े, उन्हें दैत्यराज शुम्भने उनके निवारक अस्त्रोंद्वारा काट
डाला॥ १२॥ इसी प्रकार शुम्भने भी जो दिव्य अस्त्र चलाये; उन्हें
परमेश्वरीने भयंकर हुंकार शब्दके उच्चारण आदिद्वारा खिलवाड़में
ही नष्ट कर डाला॥१३॥ तब उस असुरने सैकड़ों बाणोंसे
देवीको आच्छादित कर दिया। यह देख क्रोधमें भरी हुई उन
देवीने भी बाण मारकर उसका धनुष काट डाला॥ १४॥ धनुष
कट जानेपर फिर दैत्यराजने शत्त्कि हाथमें ली, किंतु देवीने चक्रसे
उसके हाथकी शत्त्किको भी काट गिराया॥ १५ ॥ तत्पश्चात् दैत्योंके
स्वामी शुम्भने सौ चाँदवाली चमकती हुई ढाल और तलवार
हाथमें ले उस समय देवीपर धावा किया॥ १६॥ उसके आते ही
चण्डिकाने अपने धनुषसे छोड़े हुए तीखे बाणोंद्वार उसकी
सूर्यकरणोंके समान उज्ज्वल ढाल और तलवारको तुरंत काट
दिया॥ १७॥ फिर उस दैत्यके घोड़े और सारथि मारे गये, धनुष
तो पहले ही कट चुका था, अब उसने अम्बिकाको मारनेके लिये
उद्यत हो भयंकर मुद्गर हाथमें लिया॥ १८॥ उसे आते देख
देवीने अपने तीक्ष्ण बाणोंसे उसका मुद्गर भी काट डाला,
तिसपर भी वह असुर मुक्का तानकर बड़े वेगसे देवीकी ओर
झपटा॥ १९ ॥ उस देत्यराजने देवीकी छातीमें मुक्का मारा, तब उन
देवीने भी उसकी छातीमें एक चाँटा जड़ दिया॥ २०॥ देवीका
थप्पड़ खाकर दैत्यराज शुम्भ पृथ्वीपर गिर पड़ा, किंतु पुनः
सहसा पूर्ववत् उठकर खड़ा हो गया॥ २१५॥ फिर वह उछला
और देवीको ऊपर ले जाकर आकाशमें खड़ा हो गया; तब
चण्डिका आकाशमें भी बिना किसी आधारके ही शुम्भके साथ युद्ध करने लगीं॥ २२॥ उस समय दैत्य और चण्डिका आकाशमें
एक-दूसरेसे लड़ने लगे। उनका वह युद्ध पहले सिद्ध और
मुनियोंको विस्मयमें डालनेवाला हुआ॥ २३॥
फिर अम्बिकाने शुम्भके साथ बहुत देरतक युद्ध करनेके
पश्चात् उसे उठाकर घुमाया और पृथ्वीपर पटक दिया॥ २४॥
पटके जानेपर पृथ्वीपर आनेके बाद वह दुष्टात्मा दैत्य पुनः
चण्डिकाका वध करनेके लिये उनकी ओर बड़े वेगसे दौड़ा॥ २५॥
तब समस्त दैत्योंके राजा शुम्भभो अपनी ओर आते देख देवीने
त्रिशुलसे उसकी छाती छेदकर उसे पृथ्वीपर गिरा दिया॥ २६॥
देवीके शूलकी धारसे घायल होनेपर उसके प्राण-पखेरू उड़ गये
और वह समुद्रों, द्वीपों तथा पर्वतोंसहित समूची पृथ्वीको कँपाता
हुआ भूमिपर गिर पड़ा॥ २७॥ तदनन्तर उस दुरात्माके मारे
जानेपर सम्पूर्ण जगत् प्रसन्न एवं पूर्ण स्वस्थ हो गया तथा आकाश
स्वच्छ दिखायी देने लगा॥ २८ ॥ पहले जो उत्पातसूचक मेघ और
उल्कापात होते थे, वे सब शान्त हो गये तथा उस दैत्यके मारे
जानेपर नदियाँ भी ठीक मार्गसे बहने लगीं॥ २९॥
उस समय शुम्भकी मृत्युके बाद सम्पूर्ण देवताओंका हृदय
हर्षसे भर गया और गन्धर्वगण मधुर गीत गाने लगे॥ ३० ॥ दूसरे
गन्धर्व बाजे बजाने लगे और अप्सराएँ नाचने लगीं। पवित्र वायु
बहने लगी। सूर्यकी प्रभा उत्तम हो गयी॥ ३१॥ अग्निशालाकी
बुझी हुई आग अपने-आप प्रज्वलित हो उठी तथा सम्पूर्ण
दिशाओंके भयंकर शब्द शान्त हो गये॥ ३२॥
Related to Durga
Shri Durga Apaduddharaka Stotram (श्री दुर्गा आपदुद्धारक स्तोत्रम्)
Shri Durga Apaduddharaka Stotram एक powerful Hindu stotra है, जो Maa Durga Worship के लिए विशेष रूप से crisis removal और protection from dangers के लिए chant किया जाता है। यह sacred hymn किसी भी life problems, obstacles, और negative energies से बचाने में सहायक माना जाता है। Navratri Puja, Durga Saptashati Path या किसी भी spiritual occasion पर इसका devotional chanting किया जाता है, जिससे divine blessings और success in life प्राप्त होती है। Durga devotees इस holy prayer को positivity, courage, और inner strength के लिए chant करते हैं।Stotra
Manidvipa Varnan - 2 (Devi Bhagavatam) मणिद्वीप वर्णन - 2 (देवी भागवतम्)
मणिद्वीप का वर्णन देवी भागवतम् के अनुसार। यह खंड देवी के स्वर्गीय निवास, मणिद्वीप की दिव्य और आध्यात्मिक महत्ता का अन्वेषण करता है। देवी की भक्ति और आध्यात्मिक ज्ञान चाहने वालों के लिए आदर्श।Manidvipa-Varnan
Eighteen Shaktipeeth Stotram (अष्टादश शक्तिपीठ स्तोत्रम्)
श्री आदि शंकराचार्य ने इस अष्टदशा शक्ति पीठ स्तोत्रम की रचना की। अष्टदशा शक्ति पीठ स्तोत्रम एक पवित्र स्तोत्र है जिसमें 18 शक्तिपीठों और वहां पूजी जाने वाली देवी-देवताओं के नामों का उल्लेख है। इसकी रचना श्री आदि शंकराचार्य ने की थी। अष्टदशा का शाब्दिक अर्थ अठारह होता है। अष्टदशा शक्ति पीठ भारतीय उपमहाद्वीप में 18 पवित्र स्थान हैं जहाँ देवी शक्ति/पार्वती/गौरी की पूजा की जाती है। दक्ष यज्ञ के दौरान आग में कूदकर सती की मृत्यु हो जाने के बाद, भगवान शिव क्रोधित हो गए और उन्होंने दक्ष को मार डाला। भगवान शिव को उनकी सामान्य स्थिति में वापस लाने के लिए, भगवान विष्णु ने सुदर्शन चक्र छोड़ा, जिसने सती के मृत शरीर को 18 टुकड़ों में विभाजित कर दिया, जो उपमहाद्वीप में 18 अलग-अलग स्थानों पर गिरा। ये 18 स्थान 18 शक्ति पीठ या अष्टदशा शक्ति पीठ हैं, जहाँ देवी पार्वती की अलग-अलग रूपों में पूजा की जाती है।Stotra
Durga Saptashati Chapter 10 (दुर्गा सप्तशति दशमोऽध्यायः) देवी माहात्म्यं
दुर्गा सप्तशति दशमोऽध्यायः: यह देवी दुर्गा के माहात्म्य का वर्णन करने वाला दसवां अध्याय है।Durga-Saptashati-Sanskrit
Devi Mahatayam Suktam (देवी माहात्म्यं देवी सूक्तम्)
देवी माहात्म्यं देवी सूक्तम् (Devi Mahatayam Suktam) ॐ अहं रुद्रेभिर्वसुभिश्चराम्यहमादित्यैरुत विश्वदेवैः । अहं मित्रावरुणोभा बिभर्म्यहमिन्द्राग्नी अहमश्विनोभा ॥1॥ अहं सोममाहनसं बिभर्म्यहं त्वष्टारमुत पूषणं भगम् । अहं दधामि द्रविणं हविष्मते सुप्राव्ये यजमानाय सुन्वते ॥2॥ अहं राष्ट्री संगमनी वसूनां चिकितुषी प्रथमा यज्ञियानाम् । तां मा देवा व्यदधुः पुरुत्रा भूरिस्थात्रां भूर्यावेशयंतीम् ॥3॥ मया सो अन्नमत्ति यो विपश्यति यः प्राणिति य ईं शृणोत्युक्तम् । अमन्तवोमांत उपक्षियंति श्रुधि श्रुतं श्रद्धिवं ते वदामि ॥4॥ अहमेव स्वयमिदं वंदामि जुष्टं देवेभिरुत मानुषेभिः । यं कामये तं तमुग्रं कृणोमि तं ब्रह्माणं तमृषिं तं सुमेधाम् ॥5॥ अहं रुद्राय धनुरातनोमि ब्रह्मद्विषे शरवे हंत वा उ । अहं जनाय समदं कृणोम्यहं द्यावापृथिवी आविवेश ॥6॥ अहं सुवे पितरमस्य मूर्धन् मम योनिरप्स्वंतः समुद्रे । ततो वितिष्ठे भुवनानु विश्वोतामूं द्यां वर्ष्मणोप स्पृशामि ॥7॥ अहमेव वात इव प्रवाम्यारभमाणा भुवनानि विश्वा । परो दिवापर एना पृथिव्यैतावती महिना संबभूव ॥8॥ ॐ शांतिः शांतिः शांतिः ॥ ॥ इति ऋग्वेदोक्तं देवीसूक्तं समाप्तम् ॥ ॥तत् सत्॥Sukt
Durga Saptashati Chapter 6 (दुर्गा सप्तशति षष्ठोऽध्यायः) देवी माहात्म्यं
दुर्गा सप्तशति षष्ठोऽध्यायः: यह देवी दुर्गा के माहात्म्य का वर्णन करने वाला छठा अध्याय है।Durga-Saptashati-Sanskrit
Durga Saptashati Siddha Samput Mantra (दुर्गा सप्तशती सिद्ध सम्पुट मंत्र)
Durga Saptashati Siddha Samput Mantra देवी दुर्गा की "Divine Power" और "Cosmic Energy" का आह्वान करता है, जो "Supreme Goddess" और "Protector of the Universe" के रूप में पूजा जाती हैं। यह मंत्र विशेष रूप से दुर्गा सप्तशती के "Sacred Protection" और "Victory over Evil" के रूप में प्रभावी होता है। इस मंत्र का जाप "Goddess Durga Prayer" और "Spiritual Protection Mantra" के रूप में किया जाता है। इसके नियमित पाठ से जीवन में "Positive Energy" का संचार होता है और व्यक्ति को "Divine Blessings" मिलती हैं। Durga Saptashati Siddha Samput Mantra का पाठ "Victory Prayer" और "Blessings for Prosperity" के रूप में किया जाता है। यह मंत्र मानसिक शांति, आत्मिक बल और "Inner Peace" को बढ़ाता है। इसका जाप करने से व्यक्ति को "Divine Protection" और "Spiritual Awakening" प्राप्त होती है। इस मंत्र से भक्तों के जीवन में सुख-समृद्धि और शांति आती है।MahaMantra
Navratri Navdurga Puja Mantra (नवरात्रि नवदुर्गा पूजा मंत्र)
नवरात्रि में Navdurga Puja के दौरान Maa Durga के नौ स्वरूपों की पूजा होती है। हर दिन एक विशेष Goddess Durga का Mantra जपने से शक्ति और समृद्धि मिलती है। Shakti Puja करने से नकारात्मक ऊर्जा समाप्त होती है और Positive Energy बढ़ती है। Durga Chalisa और Navratri Bhajan का पाठ भक्तों को Spiritual Growth देता है। इस दौरान Hindu Festival में व्रत रखकर Divine Blessings प्राप्त की जाती हैं। नवरात्रि में Maa Durga Aarti और Jagran से भक्तों की सभी मनोकामनाएँ पूर्ण होती हैं।MahaMantra